ನವದೆಹಲಿ: ಇಸ್ರೇಲ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್‌ಗಳ ನಡುವೆ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ತೀವ್ರಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದು, ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮೇಲೂ ತೀವ್ರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇಂಧನ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದ ವೆಚ್ಚದ ಮೇಲೆ ಹೊಡೆತ ಬೀಳಬಹುದು.
ತೈಲ ಸಾಗಣೆಗೆ ಅಡ್ಡಿ, ಆಮದು ಶುಲ್ಕದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ: ಭಾರತವು ತನ್ನ ಶೇ. 80 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ಆಮದುಗಳಿಗೆ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಇರಾನ್ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕಿರಿದಾದ ಜಲಮಾರ್ಗ ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿಯ ಮೂಲಕ ತೈಲ ಸಾಗಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಮಿಲಿಟರಿ ಉಲ್ಬಣ ಅಥವಾ ದಿಗ್ಬಂಧನವು ತೈಲ ಸಾಗಣೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಬಹುದು. ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಆಮದು ಶುಲ್ಕದ ಮೇಲೆ ನೇರವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು.
ಗಲ್ಫ್‌ನಲ್ಲಿನ 2019 ರ ತೈಲ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಹಡಗುಗಳ ವಿಮಾ ಕಂತುಗಳು ಶೇ. 20 ರಷ್ಟು ಏರಿದ್ದವು. ತೈಲ ಬೆಲೆಗಳು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಶೇ. 4 ರಿಂದ 5 ರಷ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ಭಾರತದಂತಹ ದೇಶಗಳು ದುಬಾರಿ ಮರು-ಮಾರ್ಗ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಣೆ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿತ್ತು. ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯು ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗಿನ ಭಾರತದ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಸಂಕೀರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಇಸ್ರೇಲ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರವು 2023 ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ $10.1 ಶತಕೋಟಿಯಷ್ಟಿತ್ತು. ರಕ್ಷಣೆ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯು ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಾಗಿವೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, US ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಂದಾಗಿ ಇರಾನ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ವ್ಯಾಪಾರವು ಕುಸಿದಿದೆ ಆದರೆ ಒಣ ಹಣ್ಣುಗಳು, ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳು ಮತ್ತು ಯೂರಿಯಾದಂತಹ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಸ್ಥಿರತೆಯೊಂದಿಗೆ, ಈ ಆಮದುಗಳು ಕ್ಷೀಣಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ದುಬಾರಿಯಾಗಬಹುದು.
ಇದಲ್ಲದೆ, ಇರಾನ್ ಮೂಲಕ ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಭಾರತವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ ಸಾರಿಗೆ ಕಾರಿಡಾರ್ (INSTC) ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಗಳ ಭಯದಿಂದಾಗಿ ವಿಳಂಬವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಚೀನಾ ಬೆಂಬಲಿತ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಭಾರತದ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಬಾಸ್ಮತಿ ಅಕ್ಕಿ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ: ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲ್ ನಡುವಿನ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸಂಘರ್ಷವು ಭಾರತದ ಬಾಸ್ಮತಿ ಅಕ್ಕಿ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣದ ರಫ್ತುದಾರರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿದೆ. 2024–25ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ₹6,374 ಕೋಟಿ ಮೌಲ್ಯದ 8.55 ಲಕ್ಷ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್‌ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿರುವ ಇರಾನ್ ಭಾರತೀಯ ಬಾಸ್ಮತಿಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಖರೀದಿದಾರರಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಬಾಸ್ಮತಿ ರಫ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 30 ರಿಂದ 35% ರಷ್ಟನ್ನು ಇರಾನ್ ಒಂದೇ ಹೊಂದಿದೆ.
ಇತ್ತೀಚಿನ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಗಳಿಂದ ಅನೇಕ ಖಾಸಗಿ ಇರಾನಿನ ಆಮದುದಾರರು ಈಗ ಪಾವತಿ ಮಾಡಲು ಆರರಿಂದ ಎಂಟು ತಿಂಗಳುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಭಾರತೀಯ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇರಾನ್‌ನ ಸರ್ಕಾರಿ ಬೆಂಬಲಿತ ಸಂಸ್ಥೆ, ಗವರ್ನಮೆಂಟ್ ಟ್ರೇಡಿಂಗ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ (GTC), ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು 180 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಕೆಲವು ಭಾರತೀಯ ರಫ್ತುದಾರರು ತಮ್ಮ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಡಿಮೆ ಲಾಭವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರೂ ಸಹ ತಮ್ಮ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಭಾರತದ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮ:
ಭಾರತದ ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಸಂಘರ್ಷ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಲ್ಲಿ ಅಪಾಯದ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 2020 ರಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಖಾಸೆಮ್ ಸೊಲೈಮಾನಿ ಹತ್ಯೆಯ ನಂತರ ಇರಾನ್ ಪ್ರತೀಕಾರ ತೀರಿಸಿಕೊಂಡಾಗ, ಸೆನ್ಸೆಕ್ಸ್ ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ 700 ಅಂಕಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕುಸಿಯಿತು ಮತ್ತು ಏರುತ್ತಿರುವ ಕಚ್ಚಾ ಬೆಲೆಯಿಂದಾಗಿ ರೂಪಾಯಿ ದುರ್ಬಲಗೊಂಡಿತು. ಸುದೀರ್ಘ ಸಂಘರ್ಷ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ವಿದೇಶೀ ವಿನಿಮಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದರ ಹಣದುಬ್ಬರ ಏರಿಕೆ ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಒತ್ತಡ ಹೇರಬಹುದು.
ಚಬಹಾರ್ ಬಂದರಿನಲ್ಲಿ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ: ಓಮನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಚಬಹಾರ್ ಬಂದರು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಭಾರತದ ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲು ಆಗಿದೆ. ಇದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ ಸಾರಿಗೆ ಕಾರಿಡಾರ್ (INSTC) ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತದ ದೊಡ್ಡ ಸಂಪರ್ಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಈಗ ಇಸ್ರೇಲ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ನಡುವಿನ ಆಳವಾದ ಹಗೆತನದಿಂದಾಗಿ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಗುಪ್ತಚರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರತೀಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಇರಾನ್‌ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಿದ್ಧತೆಯೊಂದಿಗೆ, ವಿಧ್ವಂಸಕತೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗುವ ವಲಯದಲ್ಲಿದೆ.
Advertisement
