ಭಟ್ಕಳದ ಪಾರಂಪರಿಕ 'ನವೈತಿ' ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದ ಸುತ್ತ ಒಂದು ನೋಟ...

ಭಟ್ಕಳ (ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ): ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಟ್ಕಳದಲ್ಲಿ ಪಾರಂಪರಿಕ ಕಟ್ಟಡವಿದೆ. 150 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಈ ಕಟ್ಟಡವು ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಕ್ಕೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಅದರ ಸಭಾಂಗಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಿದೆ, ಇದನ್ನು ನೋಡಲು ಹೋದ ಸಂದರ್ಶಕರಿಗೆ ಇದನ್ನು ನೋಡುವುದೇ ಒಂದು ಖುಷಿ.

ಅಜೈಬ್ ಶಬ್ಬೀರ್ ಇವುಗಳನ್ನು ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣಿಟ್ಟು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಹೋದವರಿಗೆ “ಏನನ್ನೂ ಮುಟ್ಟಬೇಡಿ ಸುಮ್ಮನೆ ನೋಡಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿ” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿ ವಸ್ತುಗಳ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮ್ಯೂಸಿಯಂನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಮುದಾಯದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಂಗ್ರಹವಿದೆ, ಅದು ನವೈತಿಗಳು.

ಈ ಹಳೆಯ ಮನೆ ಒಂದು ಅನನ್ಯ ನವೈತಿ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ನವಯತಿ ಮೆಹ್ಫಿಲ್ ರವರು ತೆರೆದರು. ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಹಳೆಯ ದೋಣಿಯ ಪ್ರತಿಕೃತಿಯಿಂದ ಸ್ವಾಗತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ಕೋಣೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ, ಹಳೆಯ ಹಿತ್ತಾಳೆ, ಪಿಂಗಾಣಿ ಮತ್ತು ತವರ ಮತ್ತು ಕಬ್ಬಿಣದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಇತರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಇವೆ. 

“ಇವುಗಳನ್ನು ಭಟ್ಕಳದ ಹಲವು ಕಡೆಗಳಿಂದ, ಜನರಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ನಿಧಿಯಂತೆ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ದಾಮುದಿ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಸಯೀದ್ ಶೌಪಾ ಮತ್ತು ಇತರರಂತಹ ಅನೇಕ ಕುಟುಂಬಗಳು ತಮ್ಮ ಸಂಗ್ರಹಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದರು. ಕೆಲವರು ಸಾಲವನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಶಬ್ಬೀರ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಅವರ ಚಿಂತನೆಯ ಕೂಸು ಈ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ.

1960 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಭಟ್ಕಳದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಪರ್ಕ ಬರುವ ಮೊದಲಿನ ಕೆಲವು ಲ್ಯಾಂಟನ್ ಗಳ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತಾ, ಇವು ನಮ್ಮ ದೀಪದ ಸಾಧನಗಳಾಗಿವೆ. ಇದು ಬರವಣಿಗೆಯ ಮೇಜು ಮತ್ತು ಆಭರಣ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು 100 ವರ್ಷಗಳ ಹಳೆಯ ವಿನ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಡಿಸೈನರ್ ಹಿತ್ತಾಳೆಯಲ್ಲಿ ಅರೆಕಾ ಕಟ್ಟರ್‌ಗಳು, ಹುಕ್ಕಾಗಳು ಮತ್ತು ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ತುರಿಯುವ ಯಂತ್ರಗಳಿವೆ, ಅವುಗಳು ಮತ್ತೊಂದು ಕಾಲದವರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಶಬ್ಬೀರ್ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ: “ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಉಪಕರಣಗಳ ಬಳಕೆ ಹಲವಾರು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ನಿಂತುಹೋಯಿತು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಬಹಳ ಮೌಲ್ಯಯುತವಾಗಿವೆ ಎಂದರು. 

ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾದ ಪಿಂಗಾಣಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಮೌಲ್ಯಯುತ ಆಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಪೂರ್ವಜರು ಅವುಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಹೇಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪ್ಲೇಟ್ ಹಾಲೆಂಡ್ ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಅದು ಇಲ್ಲಿರುವ ಕುಟುಂಬದ ವಶದಲ್ಲಿತ್ತು. ನಾವು ಇಟಲಿ, ಯೆಮೆನ್, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಯುರೋಪಿಯನ್ ದೇಶಗಳಿಂದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ, ವಿವಿಧ ಕುಟುಂಬಗಳು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿವೆ. ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಪಡುತ್ತೇವೆ ಎಂದರು. 

ದೊಡ್ಡ ತಾಮ್ರದ ಮಡಕೆಗಳು, ಕೆತ್ತಿದ ಮತ್ತು ಕೆತ್ತದ ಎರಡೂ, ಹರಿವಾಣಗಳು, ಕೆಟಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಇತ್ತೀಚಿನ ಪ್ರದರ್ಶನವು ಸುಮಾರು 50 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಹಳೆಯದು ಕನಿಷ್ಠ 150 ವರ್ಷಗಳು. “ನಾವು ನಮ್ಮ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಹಳೆಯ ಲೇಖನಗಳಂತೆ ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ. ಹಿಂದೆ ನಾವು ಹೇಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದೆವು. ನಾವು ಬಂದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಅವರು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ನಾವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಇಬ್ನ್ ಬಟೂತ ಭಟ್ಕಳಕ್ಕೆ ಬಂದ ಹಡಗಿನ ಪ್ರತಿಕೃತಿಯನ್ನು ಇರಿಸಿದ್ದೇವೆ. ನಾವು ಅವರನ್ನು ನಮ್ಮ ಪ್ರವರ್ತಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಜನೋಪಕಾರಿ ಜಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ರೆಹಮಾನ್ ಮೋತಿಶಮ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. 

ಮ್ಯೂಸಿಯಂನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಹಳೆಯ ಮಸೀದಿಗಳ ಪ್ರತಿಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇಶದಲ್ಲೇ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದು ಎಂದು ಹೇಳಲಾದ ಮಸೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ, ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಗುಮ್ಮಟದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಹಲವಾರು ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ.

ಇವು ಹಳೆಯ ಮಸೀದಿಗಳ ಕೆಲವು ಪ್ರತಿಕೃತಿಗಳಾಗಿವೆ, ಈ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಸಹಬಾಳ್ವೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮತ್ತು ಜೈನ ಸಮುದಾಯಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಸಾಮರಸ್ಯದಿಂದ ಬದುಕುತ್ತಿವೆ. ಅಂತೆಯೇ, ಗೇರುಸೊಪ್ಪಿನ ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಬಸ್ತಿಯು ಭಕ್ತರು ಬಂದು ಪೂಜಿಸುವ ಜೀವಂತ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಉಳಿಕೆ: ಮ್ಯೂಸಿಯಂನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ನವಯತಿ ಮೆಹ್ಫಿಲ್, 20 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು, ಇದು ನವೈತಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ. ಸಮುದಾಯವು ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆ ಮರಾಠಿ, ಉರ್ದು ಮತ್ತು ಕೊಂಕಣಿಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ.

ಕೋಮು ಸೌಹಾರ್ದತೆ
ನವಯತಿಗಳು ಜೈನ ಸಮುದಾಯದೊಂದಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಬ್ಬರೂ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಭಟ್ಕಳದಲ್ಲಿ ಸಹಬಾಳ್ವೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ನವೈತಿಗಳು ತಾವು 1,400 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಅದರಂತೆ, ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕುದುರೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಂದರು. ಅವರು ಇಳಿದ ಸ್ಥಳವಾದ ಬೆಟ್ಕಲ್ (ಪ್ರಾಚೀನ ಭಟ್ಕಳದ ಹೆಸರು) ನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ಇಷ್ಟಪಟ್ಟರು. ಅಜೈಬ್ ಶಬ್ಬೀರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಯೆಮೆನ್, ಅರಬ್ಬರು ಮತ್ತು ಜೈನರೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಜಯನಗರ ರಾಯರ ಆಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಮಹಾನ್ ಪ್ರವಾಸಿ ಇಬ್ನ್ ಬಟೂಟ ನನ್ನು ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರವರ್ತಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ.