ಕಲಬುರಗಿ: ಇವರ ವಯಸ್ಸು ಬರೋಬ್ಬರಿ 97. ಈ ಇಳಿವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೂ ಅವರ ಗುರಿ ತಮ್ಮ ಕೈಮಗ್ಗ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಉಳಿಸುವುದು. ಇವರ ಹೆಸರು ಸಂಗಪ್ಪ ಮಂಟೆ.
ಎರಡು ದಶಕಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲದಿಂದ ಹುಣಸಗಿ ತಾಲೂಕಿನ (ಯಾದಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆ) ಕೊಡೇಕಲ್ ಗ್ರಾಮ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೈಮಗ್ಗ ನೇಯ್ಗೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಹೋರಾಟ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ಕಳೆದೊಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಪಾದಯಾತ್ರೆ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದ ಅವರು, ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಕೊಡೇಕಲ್ನಿಂದ ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೊಟ್ಟೂರಿನವರೆಗೆ 300 ಕಿ.ಮೀ ಪಾದಯಾತ್ರೆ ನಡೆಸಿದ್ದರು.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೈಮಗ್ಗ ನೇಯ್ಗೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿರುವ ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಚರಕ ಆಂದೋಲನದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ರಂಗಭೂಮಿ ಕಲಾವಿದ-ನಿರ್ದೇಶಕ ಮತ್ತು ಹೋರಾಟಗಾರ ಪ್ರಸನ್ನ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸಿದ್ದರು. ಆಗಸ್ಟ್ 15, 1947 ರಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳ್ಳಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ ಅಂದಿನ ನಿಜಾಮರಿಂದ ಹಿಂದಿನ ಹೈದರಾಬಾದ್ ರಾಜ್ಯದ ವಿಮೋಚನೆಗಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದ ಮಂಟೆ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಿದ್ದರು.
ಕರ್ನಾಟಕ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ 17 ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಹೈದರಾಬಾದ್ ರಾಜ್ಯವು ಬೀದರ್, ಕಲಬುರಗಿ ಮತ್ತು ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಿಂದಿನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. 1947 ರ ನಂತರ ನಿಜಾಮರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಯಿತು.
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಕೊಡೇಕಲ್ ಬಳಿಯ ರಾಜನಕೊಳ್ಳೂರು ಗ್ರಾಮದ ಸರ್ದಾರ್ ವೀರುಪಾಕ್ಷಪ್ಪ ಗೌಡ ಅವರು ಹಿಂದಿನ ಹೈದರಾಬಾದ್ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರಗೊಳಿಸಲು ನಿಜಾಮರ ಸೈನ್ಯದ (ರಜಾಕಾರರ) ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು. ವಿರೂಪಾಕ್ಷಪ್ಪ ಗೌಡರು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು.
ಗೌಡರ ನಿಕಟವರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದ ಸಂಗಪ್ಪ ಮಂಟೆ ಅವರು ನಿಜಾಮರ ವಿರುದ್ಧ ಗಾಂಧಿ ಶೈಲಿಯ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಖಾದಿ ವೇಷದಲ್ಲಿ ಕೊಡೇಕಲ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸಿ ರಾಷ್ಟ್ರಧ್ವಜವನ್ನು ಹಿಡಿದು ದೇಶದ ಆಗುಹೋಗುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಿದರು. ಹಳ್ಳಿಗರಲ್ಲಿ ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದು ಅವರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು.
ಸಂಗಪ್ಪ ಮಂಟೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತರು ವಿಮೋಚನಾ ಚಳವಳಿಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ರಜಾಕಾರರು ಕೊಡೇಕಲ್ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದರು.
ನಿಜಾಮ ಸರ್ಕಾರವು 1948 ರಲ್ಲಿ ಮಂಟೆಯನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಕಲಬುರಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಕಾರಾಗೃಹದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿತು. ಹಿಂದಿನ ಹೈದರಾಬಾದ್ ರಾಜ್ಯದ ವಿಮೋಚನೆಗೆ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳ ಮೊದಲು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 17, 1948 ರಂದು ಅವರನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ಅಂದಿನಿಂದ, ಮಂಟೆ ಅವರು ಖಾದಿ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನೇ ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಯುತ್ತಿರುವ ಕೈಮಗ್ಗ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸುವ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಯಾದಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ಹಿಂದಿನ ಹೈದರಾಬಾದ್ ರಾಜ್ಯ ವಿಮೋಚನಾ ಚಳವಳಿಯ ಉಳಿದಿರುವ ಏಕೈಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಮಂಟೆ ಎಂದು ಯಾದಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತ ಹೇಳಿದೆ.
“ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ಸಾಧ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಾಡಬೇಕು. ಸರ್ಕಾರವು ಉಚಿತ ಧಾನ್ಯಗಳು, ಹಣ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಬದಲು ಕಲಾವಿದರ ವೇತನವನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು, ಸಬ್ಸಿಡಿ ದರದಲ್ಲಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ಕ್ರಮಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಉಳಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯುವಜನರನ್ನು ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯದಿಂದ ಇರಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮಂಟೆ.
ಸಂಗಪ್ಪ ಮಂಟೆಯವರು ಜೂನ್ 25, 1926 ರಂದು ಕಲಬುರಗಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಆಳಂದ ತಾಲೂಕಿನ ಇಕ್ಕಳಕಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನೇಕಾರರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಯಾದಗಿರಿಯ ಕೊಡೇಕಲ್ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ 16 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕೈಮಗ್ಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಕೇವಲ ಎರಡು ಕೈಮಗ್ಗ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.
1942 ರಿಂದ 1946 ರವರೆಗೆ ಕೈಮಗ್ಗ ಘಟಕಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಎರಡರಿಂದ 20 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ ಮಂಟೆ, ಆಗ ಖಾದಿ ಮತ್ತು ಕೈಮಗ್ಗಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಬೇಡಿಕೆ ಇತ್ತು ಮತ್ತು ನಮಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹತ್ತಿ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
1960 ರವರೆಗೆ, ಅವರ ಕುಟುಂಬವು 22 ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಕೊಡೇಕಲ್ನಲ್ಲಿ 300 ಕುಟುಂಬಗಳು ನೇಕಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ಮಂಟೆ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು.
1960 ರ ನಂತರ, ಕೈಮಗ್ಗ ಉತ್ಪಾದನಾ ಘಟಕಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕ್ಷೀಣಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು, ಈಗ ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಕೇವಲ ಎರಡು ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದನ್ನು ಮಂಟೆ ಅವರ ಮೂವರು ಪುತ್ರರು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈಗಲೂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೇಯ್ಗೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ 7-8 ಕುಟುಂಬಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.
ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕೈಮಗ್ಗ ಸಂಘಗಳ ಒಕ್ಕೂಟದ ರಾಜ್ಯ ಘಟಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿರುವ ಮಂಟೆ ಅವರನ್ನು ಆಗಸ್ಟ್ 9, 2015 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಮತ್ತು ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸ್ವಾಗತ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದ್ದರು.
ಯೋಗಕ್ಕಿಂತ ಮಗ್ಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ಉತ್ತಮ
97ರ ಹರೆಯದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಯೋಗ ಮಾಡಿದ್ದೀರಾ ಅಥವಾ ವ್ಯಾಯಾಮ ಮಾಡಿದ್ದೀರಾ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಸಂಗಪ್ಪ ಮಂಟೆ, ಕೈಮಗ್ಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ಉತ್ತಮ ವ್ಯಾಯಾಮ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಕೈ, ಕಾಲು, ಕಣ್ಣು, ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸಮನ್ವಯದಿಂದ ಬಳಸಬೇಕು, ಅದೊಂದು ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಯಾಮ’ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಾರೆ.
ಗೌರವ, ಸನ್ಮಾನ: ಮಂಟೆ ಅವರು 2012-13ನೇ ಸಾಲಿನ ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ದೇಶಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೈಮಗ್ಗ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೈಮಗ್ಗ ಪ್ರಶಸ್ತಿ)ಯನ್ನು ಡಿಸೆಂಬರ್ 21, 2014 ರಂದು ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ನೇಕಾರ ಸಮುದಾಯಗಳ ಒಕ್ಕೂಟ (ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ನೇಕಾರ ಸಮುದಾಯದ ಒಕ್ಕೂಟ) ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನೇಕಾರ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಆಗಸ್ಟ್ 7, 202 ರಂದು ಪಡೆದರು.
ಕೆಲವು ವಾರಗಳ ಹಿಂದೆ ಯಾದಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಸುಶೀಲಾ ಅವರು ಮಂಟೆ ಅವರ ಮನೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತದ ಪರವಾಗಿ ಸನ್ಮಾನಿಸಿದ್ದರು. ಸಂಗಪ್ಪ ವಿಮೋಚನಾ ಚಳವಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಕಲಬುರಗಿಯಲ್ಲಿ ಇಂದು ಕಲ್ಯಾಣ ಕರ್ನಾಟಕ ಅಮೃತ ಮಹೋತ್ಸವ ಸಮಿತಿಯಿಂದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಆಹ್ವಾನ ಬಂದಿದೆ.
Advertisement