ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಪರಾಧ ಇಂದು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ, ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿವೆ: ಡಿಐಜಿ ಸಿ ವಂಶಿ (ಸಂದರ್ಶನ)

ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಬರ್ ವಂಚಕರು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ದುರ್ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಲವು ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಮೂಲಕ ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವಾಗ, ಪೊಲೀಸರು ಹಲವು ಬಿಗಿ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ.

ದಿ ನ್ಯೂ ಸಂಡೆ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ನ ಸಂಪಾದಕರು ಮತ್ತು ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆದ ಸಂವಾದದಲ್ಲಿ, ಆರ್ಥಿಕ ಅಪರಾಧಗಳ ಅಪರಾಧ ತನಿಖಾ ಇಲಾಖೆಯ ಉಪ ಪೊಲೀಸ್ ಮಹಾನಿರೀಕ್ಷಕ ಸಿ ವಂಶಿ ಕೃಷ್ಣ, ವಂಚಕರು ಹೇಗೆ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಮುಗ್ಧ ಜನರ ನಂಬಿಕೆ ಗಳಿಸಿಕೊಂಡು ವಂಚಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜನರು ಇಂತಹ ಕುತಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗಬಾರದು.

ತನಿಖಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಸವಾಲುಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಅವರು ಮಾತನಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಡೆಸಿದ ಸಂವಾದದ ಆಯ್ದ ಭಾಗಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ: 

ಈಗ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಂ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹೇಗಿದೆ?
ಇದನ್ನು ಒಂದು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಾಕುವುದು ಕಷ್ಟ. ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಂ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷದಿಂದ ಶೇ 30-40ರಷ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. 2021 ಅಥವಾ 2020 ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಹೆಚ್ಚಳವು ಸುಮಾರು 50 ರಿಂದ ಶೇಕಡಾ 60ರಷ್ಟಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳಾಗಿವೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಪರಾಧಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ, ಆದರೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸುಲಭ ಬಳಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿವೆ. 

ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವಿನ ಕೊರತೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲು ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಇಲಾಖೆ ಏನು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ?
ಇದು ಅಂಶಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಂಶ ಕಾರಣ ಎಂದು ನಾವು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಯು ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಕಾರ್ಯ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಯು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಮಾಡುವವರ ಸೃಜನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಉದ್ಯೋಗ ವಂಚನೆ ಅಥವಾ ಆಕರ್ಷಕ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಿಗೆ ಜನರು ಬಲಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಪ್ರಕರಣದಿಂದ ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದಾಗ ಅದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿರಬೇಕು ಏಕೆಂದರೆ ಅಪರಾಧಗಳು ಪ್ರತಿದಿನ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ನಾವು ಅದನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬರು ನೀಡಬಹುದಾದ ಸುಲಭವಾದ ಸಲಹೆಯೆಂದರೆ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಎಲ್ಲಿಂದ ಅನುಮಾನಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬೇಕು ಎಂದು ತಿಳಿದಿರಬೇಕು. ಅರಿವಿನ ಹೊರತಾಗಿ, ಇನ್ನೂ ಹಲವಾರು ಅಂಶಗಳಿವೆ.

ವಂಚಕರು ಬಲಿಪಶುಗಳ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಹೇಗೆ ಗಳಿಸುತ್ತಾರೆ?
ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ವಂಚನೆಗೊಳಗಾಗುವವರಿಗೆ ಆರೋಪಿಗಳು ಯೋಚಿಸಲು ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡದೆ ಅವರನ್ನು ಮೋಸದ ಕೂಪಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಮಾಡುವಂತೆ ಬಲವಂತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಂಚಕರು ಬಲಿಪಶುಗಳಲ್ಲಿ ದುರಾಶೆಯ ಲಾಭವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಬೇಧಿಸುವುದು ಏಕೆ ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ?
ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ವೇಗವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿದೆ. ತನಿಖೆ ವಿಷಯ ಬಂದಾಗ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ತನ್ನದೇ ಆದ ತೊಡಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕೆಲವು ಸಂದೇಶಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಎನ್‌ಕ್ರಿಪ್ಶನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಂದರೆ, ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಎಂಡ್-ಟು-ಎಂಡ್ ಎನ್‌ಕ್ರಿಪ್ಶನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ. ಸರಳವಾದ ಹೆಜ್ಜೆಯು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಬಹಳ ಸಂಕೀರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಕೆಂಡ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟಿಗೇಟರ್‌ಗೆ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಎನ್‌ಕ್ರಿಪ್ಶನ್, ವಿಧಾನದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಇದು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ. ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ವಿದೇಶಿ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಬೇರೆಡೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳ ಮೇಲಿನ ಕಾನೂನು ತೊಡಕುಗಳು, ಗೌಪ್ಯತೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಆರೋಪಿಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ದೂರದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ತನಿಖಾಧಿಕಾರಿಗಳು ತಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಹೋಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಅದನ್ನು ಸಂಕೀರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ, ಅದು 1 ರೂಪಾಯಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು 1 ಕೋಟಿಯವರೆಗೆ ವಂಚನೆಯಾಗಿರಬಹುದು. ಹಲವಾರು ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು ಇರುವುದರಿಂದ ವಂಚನೆ ಮಾಡುವುದು ತುಂಬಾ ಸುಲಭ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಂ ಆರೋಪಿಯಿಂದ ಸುಲಿಗೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದ ನಾಲ್ವರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪೊಲೀಸರ ಅಮಾನತು!

ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾನೂನುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಏನು?
ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳು ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಮಟ್ಟಹಾಕಲು ಕಾಯಿದೆ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿರಬೇಕು. ಮುಂಬರುವ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಅನ್ವಯವಾಗಬೇಕು. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಹೊಂದಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕಾಯಿದೆಗಳನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಮಾಡಬೇಕು. 

ವಂಚನೆಯಲ್ಲಿ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಖಾತೆಗೆ ಹಣವನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸಿದಾಗ, ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಭೇದಿಸುವುದು ಏಕೆ ಕಷ್ಟ? ಈಗಾಗಲೇ, ವಂಚಕರ ಕೆವೈಸಿ ವಿವರಗಳು ಇತರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತವೆ...ವಂಚಕರು ತಮ್ಮ ಖಾತೆಗಳಿಗೆ ಹಣ ಹೋಗುವುದನ್ನು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ, ಹಲವು ನಕಲಿ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕದ್ದ KYC ಗಳು ಅಥವಾ ಡಾರ್ಕ್‌ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ದಾಖಲೆಗಳ ಮೂಲಕ ನಕಲಿ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ತಮ್ಮ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಇಂತಹ ವಂಚಕರಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ನಕಲಿ ಕೆವೈಸಿ ಖಾತೆಯಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯುವುದು ಕಷ್ಟ.

ಯುಪಿಐಯಿಂದಾಗಿ ಜನರು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹಣವನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದು. ಇದು ಕೂಡ ಸೈಬರ್ ವಂಚನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆಯೇ?
ಆರ್ ಬಿಐ ಜನವರಿ 1 ರಿಂದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಐದು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹೊಸ ಸ್ವೀಕೃತದಾರರಿಗೆ 2,000 ರೂಪಾಯಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಯಾವುದೇ ಪಾವತಿ, ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ಗಂಟೆಗಳ ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಆ ನಾಲ್ಕು ಗಂಟೆಯೊಳಗೆ ವಂಚನೆಯ ವಹಿವಾಟು ಎಂದು ಅರಿವಾದರೆ, ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದರೆ ಹಣವನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಂಚನೆಗೊಳಗಾದವರು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗನೆ ದೂರು ನೀಡಿದರೆ ಉತ್ತಮ. cybercrime.gov.in ಪೋರ್ಟಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ 1930 ಗೆ ಕರೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ದೂರುಗಳನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ಲಕ್ಷ ಜನ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. 1,100 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಇಲಾಖೆ ಅಂಕಿಅಂಶ ಡೇಟಾ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲರೂ ಎಫ್ಐಆರ್ ದಾಖಲಿಸಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ತಮ್ಮ ಹಣವನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ, ಅದು ಸರಿಯಲ್ಲ. ಪೋರ್ಟಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ದೂರುಗಳಿವೆ ಆದರೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಆರೋಪಿಗಳ ವಿವರಗಳೇನು?
ಸೈಬರ್ ವಂಚನೆಯಲ್ಲಿ ಒಳಗಾದವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 18 ರಿಂದ 35 ರ ನಡುವೆ ಇದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಆರೋಪಿಗಳು ಪದವೀಧರರಲ್ಲ, ಅನೇಕರು ಕೇವಲ 10 ನೇ ತರಗತಿ ತೇರ್ಗಡೆ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಸುಲಭವಾಗಿ ಹಣ ಮಾಡುವ ಅಪರಾಧ ಇದಾಗಿದೆ. 

ಮಕ್ಕಳ ಅಶ್ಲೀಲತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಏನು?
ಇದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಾಳಜಿಯಾಗಿದೆ. ಕಾಣೆಯಾದ ಮತ್ತು ಶೋಷಿತ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಂದ್ರ (NCMEC) ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ನಾವು ಪ್ರತಿದಿನ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತೇವೆ. ಇದು ಸ್ವಲ್ಪ ಆತಂಕಕಾರಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿಯೂ ಹೌದು.

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಬಾಂಬ್‌ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಲಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಪರಿಹರಿಸಲು ಕಷ್ಟಕರವಾದ ಪ್ರಕರಣವೇ?
ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಿಂದಾಗಿ ತೊಂದರೆಯಾಗಿದೆ. ಅಪರಾಧಿಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾನಿಶಿಂಗ್ ಇಮೇಲ್‌ಗಳು, ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಇಮೇಲ್‌ಗಳು, ವಿಪಿಎನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನವು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿದೆ, ಅದು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆ ಶುರುವಾಗುತ್ತದೆ. ಆರೋಪಿಗಳು ಲಾಗ್ ಅಥವಾ ಡೇಟಾವನ್ನು ಬಿಡದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸೇವೆಗಾಗಿ ಹುಡುಕುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಗಡಿಗಳಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಅವರು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಹುಡುಕುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ನಿಯಮಿತ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು. ಈ ತೊಡಕುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕದ ಹೊರತು, ತನಿಖೆಗಳು ಜಟಿಲವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಪೊಲೀಸರು ಎಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ?
ತರಬೇತಿಯು ಒಂದು ದಿನದ ವ್ಯವಹಾರವಲ್ಲ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಬಂದಾಗ. ಇದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಲ್ಲೂ, ಬೋಧಕ ಮತ್ತು ಬೋಧಿಸಲ್ಪಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಇಬ್ಬರಲ್ಲೂ ಬೇರೂರಿರಬೇಕು. ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗಿಂತ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಹಂತ 1 ರಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಿಐಡಿಯಲ್ಲಿ, ನಾವು ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಮೂರು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತೇವೆ -- L1, L2 ಮತ್ತು L3, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಇಂದಿನ L1 ವಿಷಯವು ಒಂದೆರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹಳೆಯದಾಗಿರಬಹುದು. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಿಗಳ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಮೋಡ್ ನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಬಹಳಷ್ಟು ಮರುಕಲಿಕೆ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ವಿಪಿಎನ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಎನ್‌ಕ್ರಿಪ್ಶನ್ ಮಟ್ಟಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತಿವೆ. ತರಬೇತಿ ನಿರಂತರವಾಗಿರಬೇಕು. ನಾವು ನಮ್ಮ ವಿಷಯವನ್ನು ನವೀಕರಿಸುತ್ತಲೇ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಕಳೆದ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸಿಐಡಿಯಲ್ಲಿಯೇ 30,000 ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದ್ದೇವೆ. ಸಿಐಡಿಯನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ತರಬೇತಿ ವಿಭಾಗಗಳು, ಪೊಲೀಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಗಳು, ಪೊಲೀಸ್ ತರಬೇತಿ ಕಾಲೇಜುಗಳು, ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿಯೂ ತರಬೇತಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.

ತಾಂತ್ರಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯು ತನಿಖಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆಯೇ?
ಹೌದು, ಖಂಡಿತ. ಇದು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಂದೇ ವ್ಯತ್ಯಾಸ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಪರಾಧ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ, ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಗಡುವು ಇರುತ್ತದೆ. ದಾಳಿ ಘಟನೆಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅದು ಹೀಗಿದೆಯೇ?
ದಾಳಿ ಪ್ರಕರಣಳ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ಯಾಕಪ್ ಟೈಮ್‌ಲೈನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಮಾಲ್‌ವೇರ್ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಂತಹ ಅಂಶಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. ತನಿಖೆಯ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆಯು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಸೂತ್ರಗಳ ಅನುಸರಣೆ, ಡೇಟಾ ಬ್ಯಾಕಪ್ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಕ್‌ಅಪ್‌ಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಿ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಸೈಬರ್‌ಕ್ರೈಮ್‌ನ ವಿಕಸನದ ಸ್ವಭಾವ ಮತ್ತು ಅನುಗುಣವಾದ ತರಬೇತಿ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪೋಲೀಸಿಂಗ್ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು ಎಂದು ನೀವು ನಂಬುತ್ತೀರಾ?
ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧ ವಿಧಾನಗಳ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಂತಹ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಪೋಲೀಸಿಂಗ್ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ತಾಂತ್ರಿಕ ಪರಿಣತಿಯು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದ್ದರೂ, ಪ್ರತಿ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಕಾನೂನುಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ತಿಳುವಳಿಕೆಯು ಅಷ್ಟೇ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ.

ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಡಾರ್ಕ್ ವೆಬ್ ಬಳಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೇನು?
ಡಾರ್ಕ್ ವೆಬ್ ನ್ನು ಯಾರಾದರೂ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು. ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಕಾರಣ ಅಪರಾಧಿಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಅದರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗೂಢಲಿಪೀಕರಣದ ಕಾರಣದಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವುದು ನಮಗೆ ಸವಾಲಾಗಿದೆ.

ಜನರು ತಮ್ಮ ಸಂಪರ್ಕ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸುವಾಗ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಗೆ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು?
ಮುಂಬರುವ ಡೇಟಾ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯಿದೆಯು ಅಂಕಿಅಂಶ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಉದ್ದೇಶಿತ ಉದ್ದೇಶದ ಕಡ್ಡಾಯ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಒಪ್ಪಿಗೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಡೇಟಾವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಘಟಕಗಳು ಅದರ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು.

ಸಹಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಗ್ರಾಹಕರ ವಿರುದ್ಧ ವಂಚನೆಯ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು ಆರ್ಥಿಕ ಅಪರಾಧವಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಮೂಲ ಕಾರಣ ಏನು ಎಂದು ನೀವು ನಂಬುತ್ತೀರಿ?
ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೂ, ಜಾರಿಯಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯಿದೆ. ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಅಂತಹ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಬಹುದು.

ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಮ್‌ಗೆ ಬಲಿಯಾಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಕೆಲವು ಮಾಡಬೇಕಾದ ಮತ್ತು ಮಾಡಬಾರದ ಸಂಗತಿಗಳು ಯಾವುವು?
ಆನ್ ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿ ಜಾಹೀರಾತು, ವಂಚನೆ ಮಾಡುವಾಗ ನಿಮಗೆ ಹಣ ಅಥವಾ ಕೆಲಸವನ್ನು ಏಕೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ. ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಮೊದಲು, ಪ್ರಯೋಗ ಮತ್ತು ದೋಷದ ಮೂಲಕ ಕಲಿಯುವುದಕ್ಕಿಂತ ಸರಿಯಾದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರ ಗೌಪ್ಯತೆ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ. ಅನೇಕ ವರದಿಯಾದ ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಮ್ ಪ್ರಕರಣಗಳು ನೈಜ ಗುರುತುಗಳು ಮತ್ತು ನಕಲಿ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಸಂಬಂಧಿ ಅಥವಾ ಸ್ನೇಹಿತ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಯಾರಾದರೂ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರೆ ಎಚ್ಚರದಿಂದಿರಿ. ಅವರನ್ನು ನಂಬುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಗುರುತನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ.

ಪರಿಶೀಲನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ನೀವು ಎದುರಿಸುವ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನಂಬಬೇಡಿ. ಆತುರ ಅಥವಾ ಅವಸರದ ಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಪ್ಪುಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ನಿಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಆನ್‌ಲೈನ್ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಂಚನೆ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲಿರಿ. ಆನ್‌ಲೈನ್ ಭದ್ರತೆಯ ವೇಗವಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಭೂದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಲು ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಲು ಇದು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಸೈಬರ್ ಬೆದರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು, ನಿಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆಯೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಮತ್ತು ದೃಢೀಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಬಳಸಿ. ಯಾವುದೇ ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದ ಲಿಂಕ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅಥವಾ ಅಪರಿಚಿತ ಮೂಲಗಳಿಂದ ವಿಷಯವನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ದೂರವಿರಿ.

ವರದಿ ಮಾಡಲು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾದ ಸಮಯದ ಚೌಕಟ್ಟು ಏನು ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ವರದಿ ಮಾಡಬೇಕು?
ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಂ ಘಟನೆಯನ್ನು ಎಷ್ಟು ಬೇಗ ವರದಿ ಮಾಡಿದರೆ ಉತ್ತಮ. ಯಾರಾದರೂ ವಂಚನೆಗೆ ಬಲಿಯಾದರೆ, ಅರಿವಾದ ತಕ್ಷಣ ಅದನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಬಲಿಪಶುಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧ ಸಹಾಯವಾಣಿ ಸಂಖ್ಯೆ 1930 ನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ cybercrime.gov.in ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಬಹುದು. ತ್ವರಿತವಾಗಿ ವರದಿ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ವಂಚನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ, ನಿಧಿಯ ಘನೀಕರಣವನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಎಫ್‌ಐಆರ್ ದಾಖಲಿಸಲು ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಪೊಲೀಸರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಖಾತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲು, ಯಾವುದೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ವರ್ಗಾವಣೆಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವಂಚನೆಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ತಕ್ಷಣವೇ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿರಲು ಸಹ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.