ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮಾಜಿ ಸಿಎಂ, ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷ ನಾಯಕ ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಇನ್ನಿಲ್ಲ

ಲಕ್ನೊ: ಹಿರಿಯ ರಾಜಕಾರಣಿ, ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಸೋಮವಾರ ಬೆಳಗ್ಗೆ ನಿಧನರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ತೀವ್ರ ಅನಾರೋಗ್ಯದಿಂದ ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಾಗಿದ್ದ ಅವರು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಫಲಕಾರಿಯಾಗದೆ ಗುರುಗ್ರಾಮದ ಮೇದಾಂತ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಅವರ ಪುತ್ರ ಅಖಿಲೇಶ್ ಯಾದವ್ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. 

ಅವರಿಗೆ 82 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಾಗಿತ್ತು. ಈ ಮೂಲಕ ದೇಶದ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಕೊಂಡಿಯೊಂದು ಕಳಚಿದಂತಾಗಿದೆ. ಅವರು ಮೂರು ಬಾರಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು. 

ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಅವರು 22 ನವೆಂಬರ್ 1939 ರಲ್ಲಿ ಮೂರ್ತಿ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಸುಗರ್ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಅವರಿಗೆ 22 ನವೆಂಬರ್ 1939 ರಂದು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಇಟಾವಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸೈಫೈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ್ದರು. ಅವರು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಸತತ ಮೂರು ಬಾರಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ ಕೇಂದ್ರ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಬಹುಕಾಲದ ಸಂಸದರಾಗಿದ್ದ ಅವರು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮೈನ್‌ಪುರಿ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ್ದರು. ನಂತರ ಅಜಂಗಢ್ ಮತ್ತು ಸಂಭಾಲ್ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಂದ ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಅವರನ್ನು ನೇತಾಜಿ, ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಗೌರವಾನ್ವಿತರು ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು.

ಯಾದವ್ ಅವರು ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪದವಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ - ಬಿ.ಎ. ಇಟಾವಾದಲ್ಲಿನ ಕರ್ಮ್ ಕ್ಷೇತ್ರ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ, ಬಿ.ಟಿ. ಶಿಕೋಹಾಬಾದ್‌ನ A. K. ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಮತ್ತು ಆಗ್ರಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ B. R. ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ M.A ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದ್ದರು.

ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನ: ರಾಮ್ ಮನೋಹರ್ ಲೋಹಿಯಾ ಮತ್ತು ರಾಜ್ ನಾರಾಯಣ್ ರಂತಹ ನಾಯಕರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದ ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಅವರು 1967 ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ 8 ಬಾರಿ ಶಾಸಕರಾಗಿದ್ದರು.

1975 ರಲ್ಲಿ, ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಯಾದವ್ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ 19 ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಕಸ್ಟಡಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ಮೊದಲು 1977 ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರಾದರು. ನಂತರ, 1980 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಲೋಕದಳದ (ಜನತಾ ಪಕ್ಷ) ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು, ಅದು ನಂತರ ಜನತಾ ದಳದ (ಜನತಾ ಪಕ್ಷ) ಭಾಗವಾಯಿತು. 1982 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನ ಪರಿಷತ್ತಿನಲ್ಲಿ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. 1985 ರವರೆಗೆ ಆ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದರು. ಲೋಕದಳ ಪಕ್ಷವು ವಿಭಜನೆಯಾದಾಗ, ಯಾದವ್ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಮೋರ್ಚಾ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ: ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಮೊದಲು 1989 ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು. ವೆಂಬರ್ 1990 ರಲ್ಲಿ ವಿ.ಪಿ ಸಿಂಗ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರದ ಪತನದ ನಂತರ, ಚಂದ್ರ ಶೇಖರ್ ಅವರ ಜನತಾ ದಳ (ಸಮಾಜವಾದಿ) ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರು. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆದರು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳ ನಂತರ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ 1991ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಾಗ ಅವರ ಸರ್ಕಾರವು ಪತನಗೊಂಡಿತು.

ಎರಡನೇ ಅವಧಿ
1992 ರಲ್ಲಿ, ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ನವೆಂಬರ್ 1993 ರಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿರುವ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಗೆ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗಾಗಿ ಬಹುಜನ ಸಮಾಜ ಪಕ್ಷದೊಂದಿಗೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬಹುಜನ ಸಮಾಜ ಪಕ್ಷದ ಮೈತ್ರಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ತರುವುದನ್ನು ತಡೆಯಿತು. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮತ್ತು ಜನತಾದಳದ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಯಾದವ್ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು. 1990ರಲ್ಲಿ ಅಯೋಧ್ಯೆ ಚಳವಳಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅವರ ನಿಲುವಿನಂತೆಯೇ ಉತ್ತರಾಖಂಡಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಜ್ಯದ ಬೇಡಿಕೆಯ ಚಳವಳಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅವರ ನಿಲುವು ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿತ್ತು.  ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1994 ರಂದು ಮುಜಾಫರ್‌ನಗರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಮೇಲೆ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿ ನಡೆಯಿತು, ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಅವರನ್ನು ಹೊಣೆಗಾರರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು. 1995ರವರೆಗೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಿದ್ದರು. 

ಮೂರನೇ ಅವಧಿ
2002 ರಲ್ಲಿ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೋತ್ತರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ನಂತರ, ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬಹುಜನ ಸಮಾಜ ಪಕ್ಷವು ದಲಿತ ನಾಯಕಿ ಮಾಯಾವತಿಯವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು, ಆದರೆ ಮೈತ್ರಿ ಮುರಿದುಬಿದ್ದು 2003ರ ಆಗಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಹೊರಬಂದಿತು. ಬಹುಜನ ಸಮಾಜ ಪಕ್ಷದ ಸಾಕಷ್ಟು ಬಂಡಾಯ ಶಾಸಕರು ಸ್ವತಂತ್ರರು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಪಕ್ಷಗಳ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಯಾದವ್‌ಗೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದರು.ಅವರು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2003 ರಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಬಾರಿಗೆ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.

ಯಾದವ್ ಅವರು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದಾಗಲೂ ಲೋಕಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಆರು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯನಾಗುವ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಅವರು ಜನವರಿ 2004 ರಲ್ಲಿ ಗುನ್ನೌರ್ ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ವಿಧಾನಸಭಾ ಉಪಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು. ಯಾದವ್ ಅವರು ದಾಖಲೆಯ ಅಂತರದಿಂದ ಗೆದ್ದರು, ಸುಮಾರು 94 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು. 

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ: ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಅವರ ಮೊದಲ ಪತ್ನಿ ಮಾಲ್ತಿ ದೇವಿ, 1974ರಲ್ಲಿ ಪುತ್ರ ಅಖಿಲೇಶ್ ಯಾದವ್ ಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೀಡಾಗಿ 2003ರ ನಿಧನದವರೆಗೆ ಮೆದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಇದ್ದರು. ಅಖಿಲೇಶ್ ಯಾದವ್ 2012ರಿಂದ 2017ರವರೆಗೆ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು. 1990ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸಾಧನಾ ಗುಪ್ತ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದ ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಅವರ ಸಂಬಂಧನ್ನು 2007ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಕಾನೂನು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡಿತು. ಅವರ ಪುತ್ರ ಪ್ರತೀಕ್ ಯಾದವ್ ರ ಪತ್ನಿ ಅಪರ್ಣ ಬಿಷ್ತ್ ಯಾದವ್ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬಿಜೆಪಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಿ ಸುದ್ದಿಯಾಗಿದ್ದರು.