ನವದೆಹಲಿ: ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ 1 ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಹಿಮ ಸರೋವರಗಳು ಕರಗುತ್ತಿದ್ದು, ದೇಶದ ಸುಮಾರು 30ಲಕ್ಷ ಜನರು ಭೀಕರ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನವೊಂದು ಗಂಭೀರ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದೆ.
ಬ್ರಿಟನ್ ನ್ಯೂಕ್ಯಾಸಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ನೇತೃತ್ವದ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡವು ಈ ಕುರಿತು ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದ್ದು, ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಲೇಕ್ ಔಟ್‌ಬರ್ಸ್ಟ್ ಫ್ಲಡ್‌ಗಳ (GLOF) ಎಂಬ ಈ ಅಧ್ಯಯನವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವಾಗಿದೆ. ಈ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮೂರು ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 30 ಲಕ್ಷ ಜನರು ಹಿಮನದಿಯ ಸರೋವರಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಪ್ರವಾಹದ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಮಂಗಳವಾರ ನೇಚರ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್ ಜರ್ನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ವರದಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಪ್ರವಾಹದಿಂದ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ 15 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ. ಆದ್ಯತೆಯ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಸಂಶೋಧಕರು, ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಬಹಿರಂಗಗೊಂಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ, ಅಂದರೆ ಭಾರತ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಪೆರು ಮತ್ತು ಚೀನಾದಲ್ಲೇ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರ ತುತ್ತಾಗಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ.
ಈ ನಾಲ್ಕು ದೇಶಗಳ ಪೈಕಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹದ ಭೀಕರತೆ ಹೆಚ್ಚು ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದೆ. ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಇರುವಂತೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 3 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರ ಪ್ರವಾಹ ಬಾಧಿತರಾದರೆ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ 2 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು ಪ್ರವಾಹದ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಜಾಗತಿಕ ಒಟ್ಟು ಒಟ್ಟು ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗ -- ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಕನಿಷ್ಠ (260 ಜನರು) ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಜಾಗತಿಕ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ಹಿಮ ನದಿಗಳ ಸರೋವರಗಳು ಕರಗುತ್ತಿವೆ. ಹೀಗೆ ಕರಗಿದ ನೀರು ಒಂದು ಜಾಗದಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಸಂಗ್ರಹಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಸಂಗ್ರಹವಾದ ಜಾಗ ಸರೋವರವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಡಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನೀರು ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ ಅದು ಕಟ್ಟೆ ಹೊಡೆದು ಇಳಿದಾರಿಗೆ ಪ್ರವಾಹವಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಈ ಸರೋವರಗಳು ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಒಡೆದು ವೇಗವಾಗಿ ಹರಿಯುವ GLOF ಅನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು, ಅದು ಮೂಲ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೂರದಲ್ಲಿ ಹರಡಬಹುದು. ಇದು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ 120 ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರಬಹುದು. GLOF ಗಳು ಹೆಚ್ಚು ವಿನಾಶಕಾರಿಯಾಗಬಹುದು.. ಆಸ್ತಿ, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಜೀವಹಾನಿಗೂ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನ ಹೇಳಿದೆ.
ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಚಮೋಲಿ ಪ್ರವಾಹ
ಫೆಬ್ರವರಿ 2021 ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಚಮೋಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ GLOF ಘಟನೆಯಿಂದ ಉಂಟಾದ ಪ್ರವಾಹವು ಸುಮಾರು 80 ಜನರನ್ನು ಬಲಿತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ನಾಪತ್ತೆಯಾದವರು ಇಂದಿಗೂ ಪತ್ತೆಯಾಗಿಲ್ಲ. ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ 1990 ರಿಂದ ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಸರೋವರಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಈ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಜನರ ಸಂಖ್ಯೆಯೂ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ 1,089 ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಸರೋವರದ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ 50 ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗಳ ಒಳಗೆ ವಾಸಿಸುವ ಜನರ ಸಂಖ್ಯೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೂಚಕಗಳು GLOF ಗಳ ದುರ್ಬಲತೆಯ ಗುರುತುಗಳಾಗಿ ಸಂಶೋಧನಾಕಾರರು ಗುರಿತಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ನಂತರ ಅವರು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ GLOF ಗಳಿಂದ ಹಾನಿಯ ಸಂಭಾವ್ಯತೆಯನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಶ್ರೇಣೀಕರಿಸಲು ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವ ಸಮುದಾಯಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಿದರು. ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಸರೋವರದ 50 ಕಿಮೀ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ 15 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.. ಕಿರ್ಗಿಸ್ತಾನ್‌ನಿಂದ ಚೀನಾದವರೆಗೆ ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯನ್ನು ಆವರಿಸಿರುವ ಹೈ ಮೌಂಟೇನ್ ಏಷ್ಯಾ -- ಅತ್ಯಧಿಕ GLOF ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ 9.3 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿವೆ.
"ಈ ಕೆಲಸವು ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಸರೋವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಬದಲಿಗೆ, ಇದು ಜನರ ಸಂಖ್ಯೆ, ಹಿಮನದಿಯ ಸರೋವರಕ್ಕೆ ಅವರ ಸಾಮೀಪ್ಯ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವ ಅವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. GLOF ಈವೆಂಟ್‌ನಿಂದ ಸಂಭವನೀಯ ಅಪಾಯ" ಎಂದು ನ್ಯೂಕ್ಯಾಸಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಶೋಧಕ ಕ್ಯಾರೋಲಿನ್ ಟೇಲರ್ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕಾದ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಾಗುವ ಆಂಡಿಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಅಪಾಯದ ಕುರಿತು ಸಂಶೋಧನೆಯ ತುಲನಾತ್ಮಕ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಸಂಶೋಧಕರು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದು ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಉದ್ದದ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಸರೋವರಗಳ ಸಾಮೀಪ್ಯದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನರು ಮತ್ತು GLOF ನ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವ ಅವರ ಕಡಿಮೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಂಭಾವ್ಯ GLOF ಅಪಾಯವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಯು ತುರ್ತಾಗಿ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
"ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಪ್ರವಾಹದಿಂದ ಯಾವ ಪ್ರದೇಶಗಳು ದೊಡ್ಡ ಅಪಾಯವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಗುರಿ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅಪಾಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಈ ಮಹತ್ವದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅಪಾಯದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕೆಳಗಿರುವ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಕ್ಯಾಸಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಭೌತಿಕ ಭೂಗೋಳ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನದ ಸಹ-ಲೇಖಕ ರಾಚೆಲ್ ಕಾರ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
Advertisement