ಬೆಂಗಳೂರು: ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳ ಮೇಲಿನ ನಿಷೇಧದ ಕುರಿತು ನಡೆದ ಮಹತ್ವದ ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ, ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ತಂಡ ಬುಧವಾರ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಹಾಜರಾಗಿ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿವೆ.
ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಸೇವೆ ದೈನಂದಿನ ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದ್ದು, ಸುರಕ್ಷಿತ, ಕೈಗೆಟುಕುವ ದರಗಳಲ್ಲಿ ಲಭಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಅನುಕೂಲಕರ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅವರಿಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತ ಪ್ರಯಾಣ ಆಯ್ಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
ಈ ಹಿಂದೆ ಹಂಗಾಮಿ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ವಿ ಕಾಮೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಸಿ ಎಂ ಜೋಶಿ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠವು, ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿದ ಏಕ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಏಪ್ರಿಲ್ ಆದೇಶವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಸಂಗ್ರಾಹಕರಾದ ಓಲಾ, ಉಬರ್ ಮತ್ತು ರ್ಯಾಪಿಡೊ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ.
1988ರ ಮೋಟಾರು ವಾಹನ ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 93ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಸಂಗ್ರಾಹಕರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹಿಂದಿನ ತೀರ್ಪು ಹೇಳಿತ್ತು.
ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ರಾಜ್ಯದ ಸಾರಿಗೆ ಇಲಾಖೆಯನ್ನು ಮೋಟಾರ್ ಸೈಕಲ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾರಿಗೆ ವಾಹನಗಳಾಗಿ ನೋಂದಾಯಿಸಲು ಅಥವಾ ಒಪ್ಪಂದದ ಸಾಗಣೆ ಪರವಾನಗಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತ್ತು. ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ಆರು ವಾರಗಳ ಕಾಲಾವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಜೂನ್ 15 ರವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಜೂನ್ 16 ರಂದು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ವಾದ
ಇನ್ನು ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುವ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಪರವಾಗಿ ಹಾಜರಾದ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲೆ ಜಯನಾ ಕೊಠಾರಿ, 'ಪ್ರತಿದಿನ ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವ ಮಹಿಳೆಯರ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವಂತೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.
"ನಾವು ಮಹಿಳೆಯರಾಗಿ, ಈ ಸೇವೆ ಮುಂದುವರಿಯಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ. ಈ ರೀತಿಯ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ನಮ್ಮ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಬೇಕು" ಎಂದು ಕೊಠಾರಿ ಹೇಳಿದರು. ಅನೇಕ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ, ಸೇವೆಯು ವೆಚ್ಚ-ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿದೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಇತರ ಸಾರಿಗೆ ಆಯ್ಕೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.
ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಸುರಕ್ಷತಾ ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್‌ಗಳ ಕುರಿತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಅವರು, 'ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿಯ ನಿರ್ಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಚಾಲಕರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಪರಿಶೀಲನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸವಾರರಿಗೆ ಪೂರ್ವ-ಅರ್ಹತಾ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಂತಹ ಕ್ರಮಗಳು ಇವೆ. ಈ ನಿಯಂತ್ರಕ ಕ್ರಮಗಳು ಸೇವೆಯನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಒಳಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ರಾಜಸ್ಥಾನ ನೀತಿಯಿಂದ ಆಯ್ದು, ಚಾಲಕರ ಪೊಲೀಸ್ ಪರಿಶೀಲನೆ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕರನ್ನು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸದಂತೆ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕೊಠಾರಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು.
"ಬೆಲೆ ನಿಗದಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿರುವಾಗ, ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೈಗೆಟುಕುವ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ KPMG ವರದಿ ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ಕೊಠಾರಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳು ಇತರ ಅನೇಕ ಪ್ರಯಾಣ ಆಯ್ಕೆಗಳಿಗಿಂತ ಕೈಗೆಟುಕುವ, ಅನುಕೂಲಕರ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತವೆಂದು KPMG ಅಧ್ಯಯನವು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದರು.
ಉಬರ್ ಅನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ಉದಯ್ ಹೊಳ್ಳ ಕೂಡ ನಿಷೇಧವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಪರವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಿದರು. 'ಹಿಂದೆ ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿದ್ದ ತಮಿಳುನಾಡು ಮತ್ತು ಕೇರಳದಂತಹ ರಾಜ್ಯಗಳು ನಂತರ ಅವುಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲು ತಮ್ಮ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮೆಟ್ರೋ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನೋಡಿ. ಕೇವಲ ಎರಡು ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾರ್ಗಗಳಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಅವು ಇಡೀ ನಗರವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದರು.
ಹದಗೆಡುತ್ತಿರುವ ಸಂಚಾರ ದಟ್ಟಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ ಹೊಳ್ಳ, "ನನ್ನ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ, ನಾನು 20 ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ನಗರವನ್ನು ದಾಟುತ್ತಿದ್ದೆ. ಈಗ, ಪೀಕ್ ಅವರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂರರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಗಂಟೆಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದರು.
ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ 2019ರ ತಜ್ಞರ ಸಮಿತಿಯ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿದ ಕಳವಳಗಳನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದ ಹೊಳ್ಳ, 'ಸುರಕ್ಷತಾ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಸುರಕ್ಷತಾ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲು ಮಹಿಳಾ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಅಂಶ ತರಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ನಿಜವಾದ ವಿರೋಧವು ಬಲವಾದ ಆಟೋ ಯೂನಿಯನ್‌ಗಳಿಂದ ಬಂದಿದೆ" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಬೈಕ್ ಸವಾರರನ್ನು ನೋಂದಾಯಿಸಲು ಅಥವಾ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವವರನ್ನು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅನುಮತಿಸಲು ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಅವರು ಮತ್ತಷ್ಟು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು. "ಸಂಗ್ರಾಹಕರು (ಅಗ್ರಿಗೇಟರ್ ಗಳು) ಕೇವಲ ಸುಗಮಕಾರರು. ಅವರು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಸಾರಿಗೆಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ರಾಜ್ಯವು ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮರು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಬೇಕು. ಬೈಕ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ನಿಷೇಧದ ನಂತರ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಸಂಚಾರ ದಟ್ಟಣೆ ಶೇಕಡಾ 18 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುವ ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು.
"ದ್ವಿಚಕ್ರ ವಾಹನ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಜನರು ಕಾರುಗಳಿಗೆ ಮರಳಿದ್ದಾರೆ. ಲಂಡನ್‌ನಂತಹ ಜಾಗತಿಕ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ, ಪಾರ್ಕಿಂಗ್ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಖಾಸಗಿ ಕಾರುಗಳು ನಿರುತ್ಸಾಹಗೊಂಡಿವೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮತ್ತು ಹಂಚಿಕೆಯ ಸಾರಿಗೆಯು ಮುಂದುವರಿಯುವ ಮಾರ್ಗವಾಗಿರಬೇಕು" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.