ಇಂದೋರ್: ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಧಾರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಭೋಜ್‌ಶಾಲೆ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಇಂದೋರ್ ಪೀಠವು ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.
ಇಂದೋರ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಸಹ ಜ್ಞಾನವಾಪಿಯಂತೆ ಧಾರ್‌ನ ಭೋಜಶಾಲಾದಲ್ಲಿ ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆ (ASI) ಸಮೀಕ್ಷೆಗೆ ಆದೇಶಿಸಿದೆ. ಹಿಂದೂ ಪರ ವಕೀಲ ವಿಷ್ಣು ಶಂಕರ್ ಜೈನ್ ಅವರ ಮನವಿಯನ್ನು ಪುರಸ್ಕರಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದೆ. ಹಿಂದೂ ಫ್ರಂಟ್ ಫಾರ್ ಜಸ್ಟಿಸ್ ಎಂಬ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಘಟನೆ ಈ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿತ್ತು.
ಸಮೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಸಮಿತಿ ರಚನೆ
ಭೋಜಶಾಲಾ ಸಮೀಕ್ಷೆಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುವ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ಇಂದೋರ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ತನ್ನ ತೀರ್ಪನ್ನು ಕಾಯ್ದಿರಿಸಿತ್ತು. ಸೋಮವಾರ ನಡೆದ ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ವೆ ನಡೆಸಲು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದೆ. ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ಹಿಂದೂ ಕಡೆಯವರು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದರು. ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಏಳು ಅರ್ಜಿಗಳು ಸಲ್ಲಿಕೆಯಾಗಿದ್ದವು. ಜಬಲ್‌ಪುರ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಲಿಖಿತ ಮತ್ತು ವಿವರವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಲು ಇಂದೋರ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಕೇಳಲಾಯಿತು. ಸಮೀಕ್ಷೆಗೆ ಆದೇಶ ನೀಡುವುದರೊಂದಿಗೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯ 5 ಸದಸ್ಯರ ಸಮಿತಿಯನ್ನೂ ರಚಿಸಿದೆ. ಸಮಿತಿಗೆ 6 ವಾರಗಳ ಕಾಲಾವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಭೋಜಶಾಲಾ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನು?
ಎಲ್ಲಾ ಹಿಂದೂ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಭೋಜಶಾಲೆಯನ್ನು ರಾಜ ಭೋಜರ ಕಾಲದ ಕಟ್ಟಡವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತವೆ. ರಾಜವಂಶದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಇಲ್ಲಿ ನಮಾಜ್ ಮಾಡಲು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಅವಕಾಶವಿತ್ತು ಎಂದು ಹಿಂದೂಗಳು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಮುಸ್ಲಿಮರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ನಮಾಜ್ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಇದನ್ನು ಭೋಜಶಾಲಾ ಕಮಾನ್ ಮೌಲಾನಾ ಮಸೀದಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಹಿಂದೂಗಳು ಇದನ್ನು ಪೂಜಾ ಸ್ಥಳ ಅಥವಾ ಬದಲಿಗೆ ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಭೋಜಶಾಲಾಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಇತಿಹಾಸ
ಇತಿಹಾಸಕಾರರ ಪ್ರಕಾರ, ಧಾರ್ ಸುಮಾರು 1 ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪರ್ಮಾರ್ ರಾಜವಂಶದಿಂದ ಆಳಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ರಾಜಾ ಭೋಜನು ಕ್ರಿ.ಶ 1000 ರಿಂದ 1055 ರವರೆಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದನು. ರಾಜಾ ಭೋಜ್ ಅವರು ತಾಯಿ ಸರಸ್ವತಿಯ ಭಕ್ತರಾಗಿದ್ದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು 1034 AD ನಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಸರಸ್ವತಿಯ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದು ನಂತರ 'ಭೋಜಶಾಲಾ' ಎಂದು ಹೆಸರಾಯಿತು. ಕ್ರಿ.ಶ.1305ರಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಾವುದ್ದೀನ್ ಖಿಲ್ಜಿ ಭೋಜಶಾಲೆಯನ್ನು ಕೆಡವಿದ್ದನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಕ್ರಿ.ಶ.1401ರಲ್ಲಿ ದಿಲಾವರ್ ಖಾನ್ ಗೌರಿ ಭೋಜಶಾಲಾದ ಒಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದನು.