ಗದಗ: ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಕ್ಕಲಿ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು 70 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕುಸ್ತಿ ಅಥವಾ 'ದೇಸಿ ದಂಗಲ್' ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಪೀಳಿಗೆಯಿಂದ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಸಾಗಿ ಬರುವ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿದ್ದು, ಗ್ರಾಮದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಕುಸ್ತಿ ಪೈಲ್ವಾನ್‌ಗಳು ಯುವಕರಿಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಸ್ಥಳೀಯ, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜಿಲ್ಲೆಯ ರೋಣ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಕ್ಕಲಿ ಗ್ರಾಮವು 50 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪೈಲ್ವಾನ್ ಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ, ಅನೇಕರು ನೆರೆಯ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಕುಸ್ತಿ ಕಲಿಯಲು ಬರುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಯುವಕರು ಕುಸ್ತಿ ಸೇರಲು ಮತ್ತು ಪದಕಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ತರಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ 1959 ರಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ 'ಗರಡಿ ಮನೆ' ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಕುಸ್ತಿಯನ್ನು ಪೈಲ್ವಾನ್ ಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಕೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಎಸೆಯುವ ಆಟವನ್ನು ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಬೆಂಬಲಿಗರು ಅವರನ್ನು ಹುರಿದುಂಬಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗರಡಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ, ಪೈಲ್ವಾನ್ ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿವಿಧ ತೂಕದ ಗಜಗಳನ್ನು ಎತ್ತಬೇಕು, ನೂರಾರು ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು ತೂಕವನ್ನು ಎಳೆಯಬೇಕು ಮತ್ತು 75 ಕೆಜಿಯಿಂದ 100 ಕೆಜಿ ತೂಕದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ವ್ಯಾಯಾಮದ ಭಾಗವಾಗಿ ಎಳೆಯಬೇಕು.

ಈ ಕ್ರೀಡೆಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೀತಿ ಹಲವು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಹಿರಿಯ ಪೆೈಲ್ವಾನ್‌ಗಳು ವಾರ್ಷಿಕ ಜಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮ ಅಥವಾ ಪಟ್ಟಣ ಮಟ್ಟದ ಕುಸ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಯೋಧರಂತೆ ಕಳುಹಿಸಲ್ಪಡುವ ಯುವಕರಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕುಸ್ತಿ ತರಬೇತುದಾರರು ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಪರಿಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಹಲವಾರು ಗಂಟೆಗಳನ್ನು ಕಳೆಯುವ ಮೂಲಕ ಕಲಿಸುವ ಭೀಮಸೇನಿ ಪಟ್ಟು, ಉದಖ್, ನಿಖಲ್, ಜರಾಸಂಧಿ ಪಟ್ಟು ಮುಂತಾದ ವಿವಿಧ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂಗಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೋರಾಟಗಾರರು ತಿಳಿದಿದ್ದಾರೆ.

ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಗಾಗಿ ಜಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವರ್ಷ, ಜಕ್ಕಲಿಯಲ್ಲಿ ಜಾತ್ರೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ದೇಸಿ ದಂಗಲ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು, ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಂದ ಅನೇಕ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು.

ಪೆೈಲ್ವಾನ್ ಗಳಾದ ಶಲವಡಿ ದೇವಪ್ಪ, ಕನ್ಯಾಲ್ ದೇವಪ್ಪ, ಹೇಮಣ್ಣ, ಕುರ್ತಕೋಟಿ ನಿವೃತ್ತ ಪಿಎಸ್‌ಐ ರಾಮಣ್ಣ ಹಲಗಿ ತಮ್ಮ ಕುಸ್ತಿ ದಿನಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. "ನಮ್ಮ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶೈಲಿಗೆ ಆಧುನಿಕತೆ ಹಿಟ್ ಆಗಿದ್ದು, ಕೆಲವು ಯುವಕರು ಆಧುನಿಕ ಜಿಮ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಾವು ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಯುವಕರನ್ನು ಕುಸ್ತಿ ಕಲಿಯಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ.

ಜಕ್ಕಲಿ ಗ್ರಾಮವು ಹಿರಿಯರು ಯುವಕರಿಗೆ ಕುಸ್ತಿ ಕಲಿಸಲು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಏಕೈಕ ಗ್ರಾಮವಾಗಿದೆ, ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಂತೋಷಪಡುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಸ್ಥಳೀಯರಾದ ಸಂಗಮೇಶ್ ಮೆಣಸಗಿ ಹೇಳಿದರು, ಜಕ್ಕಲಿ ಗ್ರಾಮವು 'ಗಾಂಧಿಗ್ರಾಮ' ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಕುಸ್ತಿಗೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ದಂಗಲ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಯುವಕರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂಗಲ್ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟೊಂದು ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ನಾವು ಹೆಮ್ಮೆಪಡುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಕುಸ್ತಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿ

ಕೆಲವು ಯುವಕರು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಜಿಮ್‌ಗಳತ್ತ ಸಾಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಕುಸ್ತಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಮರಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಬಾರಿ, ಬೆಳಗಾವಿ, ದಾವಣಗೆರೆ, ಧಾರವಾಡ, ಬಾಗಲಕೋಟೆ, ಲಕ್ಕುಂಡಿ, ತಡಸಿನಕೊಪ್ಪ ಮತ್ತು ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ನೂರಾರು ಪೆಹೆಲ್ವಾನ್‌ಗಳು ಜಕ್ಕಲಿ ದಂಗಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.

ಕುಸ್ತಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು ಮತ್ತು ಗರಡಿ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡುವವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ಮೂಕಪ್ಪಜ್ಜ ಸಂಕನೂರರನ್ನು ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೂಕಪ್ಪಜ್ಜ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪೆಹೆಲ್ವಾನ್ ಆಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಜಕ್ಕಲಿ ಮೂಕಪ್ಪ ಪೈಲ್ವಾನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಎಲ್ಲಾ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಯಾವುದೇ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಮೊದಲು ಅವರಿಗೆ ಪುಷ್ಪ ನಮನ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಪ್ರಭಾವ

ಕೆಲವು ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಗರಡಿ ಮನೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದದ್ದು ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಮಯೂರ, ಇದು 1980 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಗರಡಿ ಮನೆ ಮತ್ತು ಕುಸ್ತಿಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿ ಗರಡಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಯೂರ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನೋಡಿದ ನಂತರ 40-50 ಪೆಹೆಲ್ವಾನ್‌ಗಳು ಮಸಲ್ಸ್ ಬಗ್ಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಜಕ್ಕಲಿಯ ಹಿರಿಯ ಪೆಹೆಲ್ವಾನ್ ಹೇಳಿದರು.

ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟರಾದ ಸಲ್ಮಾನ್ ಖಾನ್ ಅವರ 'ಸುಲ್ತಾನ್', ಅಮೀರ್ ಖಾನ್ ಅವರ ದಂಗಲ್ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ನಟ ಸುದೀಪ್ ಅವರ 'ಪೈಲ್ವಾನ್' ಸಹ ಗರಡಿ ಮನೆ ಶೈಲಿ ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿವೆ. ಮೊಳಕೆ ಕಾಳುಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿ, ಹಸಿರು ತರಕಾರಿಗಳು, ಸಜ್ಜಿಗೆ (ರವೆ, ಬೆಲ್ಲದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸಿಹಿ), ತುಪ್ಪ ಖರ್ಜೂರ, ದಿನಕ್ಕೆ 2 ಲೀಟರ್ ಹಾಲು ಸೇವಿಸಬೇಕು. ಪೈಲ್ವಾನ್ ಗೆ ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ, ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಯ ಹಿರಿಯರು ಅವರನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಜಿಸಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿ

ಮೊಳಕೆ ಕಾಳುಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿ, ಹಸಿರು ತರಕಾರಿಗಳು, ಸಜ್ಜಿಗೆ (ರವೆ, ಬೆಲ್ಲದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸಿಹಿ), ತುಪ್ಪ, ಕರ್ಜೂರ, ದಿನಕ್ಕೆ 2 ಲೀಟರ್ ಹಾಲು. ಪೆಹಲ್ವಾನ್‌ಗೆ ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ, ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಯ ಹಿರಿಯರು ಅವುಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಜಿಸಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.

ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ ಹೋಗುವ ಯುವಕರು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆಹಾರದ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗರಡಿ ಮನೆ ಮತ್ತು ಕುಸ್ತಿ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ದೇಸಿ ಹಸುವಿನ ಹಾಲು ಬೇಕು, ಪಾಕೆಟ್ ಹಾಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯೋಜನವಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿನ ಆಹಾರವು ಪೈಲ್ವಾನ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಾಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ.