ಶಿವಮೊಗ್ಗ: ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿರುವ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನದಿಗಳಿಗೆ ಪೂಜ್ಯ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಅವುಗಳ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಡೆಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ 12 ನದಿಗಳ ಈಗಿನ ಸ್ಥಿತಿಯೇ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.
ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಒಟ್ಟು 693.75 ಕಿ.ಮೀ. ನದಿಗಳು ಕಲುಷಿತಗೊಂಡಿದ್ದು, ಈ ಕಲುಷಿತ ನದಿಗಳಿಂದ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ ನೀರು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಮನೆಗಳಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಡುವ ಸಂಸ್ಕರಿಸದ ನೀರು ನದಿಗಳಿಗೆ ಸೇರುತ್ತಿದ್ದು, ನೀರಿನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕುಗ್ಗುತ್ತಿದೆ.
ಅರ್ಕಾವತಿ, ಲಕ್ಷಣತೀರ್ಥ, ತುಂಗಭದ್ರಾ, ತುಂಗಾ, ಕಾವೇರಿ, ಕಬಿನಿ, ಕಾಗಿನಾ, ಕೃಷ್ಣಾ, ಶಿಂಷಾ, ಭೀಮಾ ಮತ್ತು ನೇತ್ರಾವತಿ ಕಲುಷಿತ ನದಿಗಳಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಈ ನದಿಗಳ ಉದ್ದಕ್ಕೂ 112 ಕಲುಷಿತ ಒಳಚರಂಡಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಬೆಳಗಾವಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಧಾನಮಂಡಲದ ಚಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ ಶಾಸಕ ಆರಗ ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರ ಅವರ ನಕ್ಷತ್ರ ಹಾಕದ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಅರಣ್ಯ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಸಚಿವ ಈಶ್ವರ್ ಖಂಡ್ರೆ, ಜೈವಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ಆಮ್ಲಜನಕ ಬೇಡಿಕೆ (ಬಿಒಡಿ) ಮಟ್ಟವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ನದಿಗಳನ್ನು ಪಿ 1 ರಿಂದ ಪಿ 5 ರವರೆಗೆ ಐದು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪಿ 1 ಅತ್ಯಂತ ಕಲುಷಿತವಾಗಿದೆ.
ಲೀಟರ್ಗೆ 30 ಮಿ.ಗ್ರಾಂಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಿಒಡಿ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನದಿಗಳು ಪಿ 1 ವರ್ಗದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಅರ್ಕಾವತಿಯನ್ನು ಪಿ 1 ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ನದಿಗಳು ಪಿ 2 ಮತ್ತು ಪಿ 3 ವರ್ಗಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ತುಂಗಭದ್ರಾ, ಭದ್ರಾ ಮತ್ತು ಶಿಂಷಾ ಪಿ 4 ಅಡಿಯಲ್ಲಿವೆ, ಆದರೆ ಇತರ ಎಂಟು ಕಲುಷಿತ ನದಿಗಳನ್ನು ಪಿ 5 ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ನದಿಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿರುವ ಪುರಸಭೆಗಳು, ಪಟ್ಟಣಗಳು ಮತ್ತು ಹಳ್ಳಿಗಳಿಂದ ಬರುವ ದೇಶೀಯ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನೀರನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿ (ಸಿಪಿಸಿಬಿ) ಗುರುತಿಸಿರುವ ಕನಿಷ್ಠ 17 ನದಿಗಳಿಗೆ ಬಿಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಖಂಡ್ರೆ ಹೇಳಿದರು.
ಮಂಡ್ಯ, ರಾಮನಗರ, ವಿಜಯಪುರ ಮತ್ತು ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಲುಷಿತ ನದಿಗಳಿಂದ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಪೂರೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ, ಬಳ್ಳಾರಿ, ವಿಜಯನಗರ ಮತ್ತು ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ, ಕಲುಷಿತ ನದಿ ನೀರನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನೀರು ಸರಬರಾಜಿಗೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. 2022-23ರಲ್ಲಿ, ದಕ್ಷಿಣ ಪಿನಾಕಿನಿ, ಅಘನಾಶಿನಿ, ಶರಾವತಿ ಮತ್ತು ಗಂಗಾವಳಿ ನದಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಕಲುಷಿತ ಎಂದು ರಾಜ್ಯ ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿ ಗುರುತಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ನದಿಗಳು ಕಲುಷಿತವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸಿಪಿಸಿಬಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದು ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವಂತೆ ಕೋರಲಾಗಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಪಿನಾಕಿನಿ ನದಿಗೆ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಖಂಡ್ರೆ ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಪರಿಹಾರ ಕ್ರಮಗಳ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಿದ ಖಂಡ್ರೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಸಿರು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ನಿರ್ದೇಶನಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿಯು ಒಳಚರಂಡಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. 12 ಅನುಮೋದಿತ ನದಿ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ದಿನಕ್ಕೆ 817.31 ಮಿಲಿಯನ್ ಲೀಟರ್ ಕೊಳಚೆನೀರು ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ 614.1ಮಿಲಿಯನ್ ಲೀಟರ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ 41 ಒಳಚರಂಡಿ ಸಂಸ್ಕರಣ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ, 203.21 ಮಿಲಿಯನ್ ಲೀಟರ್ ನೀರು ಸಂಸ್ಕರಿಸದೆ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ.
248.91ಮಿಲಿಯನ್ ಲೀಟರ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ 19 STP ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಕೆಲಸ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ, ಆದರೆ ಒಟ್ಟು 357.92 ಮಿಲಿಯನ್ ಲೀಟರ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ 39 STPಗಳು ಯೋಜನಾ ಹಂತದಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು NGT ಗೆ ಮಾಸಿಕ ವರದಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಜಲಶಕ್ತಿ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಏಕೀಕೃತ ವರದಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿವೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು 2021 ರಲ್ಲಿ 24 ನಗರಗಳು/ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ 535.56 ಕೋಟಿ ರೂ. ಮೌಲ್ಯದ ಭೂಗತ ಒಳಚರಂಡಿ ಕಾಮಗಾರಿಗಳಿಗೆ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿತು, ಜೊತೆಗೆ ಒಂಬತ್ತು UGD ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ 523.80 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳನ್ನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿತು ಎಂದು ಖಂಡ್ರೆ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.