ಕಠ್ಮಂಡು: ಜಗತ್ತಿನ ಅತ್ಯಂತ ಎತ್ತರದ ಶಿಖರ ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಕಸದ ರಾಶಿಯೇ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಸ್ವಚ್ಛತೆಗೆ ವರ್ಷಗಳೇ ಹಿಡಿಯಲಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಹೌದು.. ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತ ಮತ್ತು ಇತರ ಎತ್ತರದ ಹಿಮಾಲಯ ಶಿಖರಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ತ್ಯಾಜ್ಯದ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ನೇಪಾಳ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿದೆ. ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಒಂದು ಡಂಪಿಂಗ್ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಟೀಕೆಗಳ ನಂತರ ನೇಪಾಳ ಸರ್ಕಾರ ಈ ಯೋಜನೆ ತಂದಿದೆ.

ನೇಪಾಳ ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಚಿವಾಲಯವು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ್ದು, ಹಿಮಾಲಯವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿಡಲು ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯು ಪರ್ವತಗಳ ಸಾಗಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಪರ್ವತಾರೋಹಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಆರೋಹಣಗಳ ಅವಧಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.

ಪರವಾನಗಿ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣ

ಬೇಡಿಕೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅನಿಯಮಿತ ಪರ್ವತಾರೋಹಣ ಪರವಾನಗಿಗಳನ್ನು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ನೀಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಅತ್ಯುನ್ನತ ಶಿಖರವಾದ ಸಾಗರಮಾಥ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ಅತಿಯಾದ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಒಟ್ಟಾರೆ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿವೆ ಎಂಬ ದೂರುಗಳಿವೆ.

ಈ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು, ಸರ್ಕಾರವು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಸುಧಾರಿತ ಬೇಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಹೆಚ್ಚಿದ ಬಳಕೆ, ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವುದು ಮತ್ತು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಿಲೇವಾರಿಯಂತಹ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಹೊಸ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು (2025/2030) ಘೋಷಿಸಿದೆ.

ಪರ್ವತಾರೋಹಿಗಳು ಮತ್ತು ಚಾರಣಿಗರ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳಾದ ಮಲ, ಮೃತ ದೇಹಗಳು, ಡಬ್ಬಿಗಳು, ಬಾಟಲಿಗಳು, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್‌ಗಳು, ಡೇರೆಗಳು, ಚೀಲಗಳು ಮತ್ತು ಚೀಲಗಳಂತಹ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸದಿದ್ದರೆ, ಅದು ಹಿಮಾಲಯ ಪ್ರದೇಶದ ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಪಂಚವಾರ್ಷಿಕ ಯೋಜನೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಸಚಿವಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.

ಎವರೆಸ್ಟ್ ಕ್ಲೀನಿಂಗ್ ಯೋಜನೆ

2019ರಲ್ಲಿ, ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಎವರೆಸ್ಟ್ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಸಾಗರಮಾಥ ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ಸಮಿತಿ (SPCC) ಯೊಂದಿಗೆ ಸಮನ್ವಯದೊಂದಿಗೆ ಖುಂಬು ಪಸಾಂಗ್ ಲಮು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪುರಸಭೆಯು ಈ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿತು. ಆದರೆ ಹಣವನ್ನು ಹೇಗೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಯೋಜನೆಯ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿದ್ದವು. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಸರ್ಕಾರವು ನೀತಿ-ಬೆಂಬಲಿತ, ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಈ ಪ್ರಯತ್ನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೇಪಾಳಿ ಸೈನ್ಯವು ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಲೋಟ್ಸೆ ಎರಡನ್ನೂ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿತು. 2019 ರ ಅಭಿಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ತಂಡವು ಜೈವಿಕ ವಿಘಟನೀಯ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ವಿಘಟನೀಯವಲ್ಲದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ 10,800 ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು (ಸುಮಾರು 10.8 ಟನ್) ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿತು ಮತ್ತು ಪರ್ವತದಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಮಾನವ ದೇಹಗಳನ್ನು ಸಹ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.

ನ್ಯೂ ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್ ಏಜ್ ಪ್ರಕಾರ, ನೇಪಾಳಿ ಸೈನ್ಯವು ಒಟ್ಟು 119,056 ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು, 12 ಮಾನವ ದೇಹಗಳು ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಸೆಟ್ ಮಾನವ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ. 2000 ಮತ್ತು 2007 ರ ನಡುವೆ, ನೊಗುಚಿ ಮತ್ತು ಅವರ ತಂಡವು ಎವರೆಸ್ಟ್‌ನಿಂದ ಸುಮಾರು 90 ಟನ್ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, 25 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಪರ್ವತದ ಮೇಲಿನ ಕಸದ ಸಮಸ್ಯೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಹದಗೆಟ್ಟಿದೆ.

28 ಹಿಮನದಿಗಳು, 6 ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ನದಿಗಳ ಮೂಲ

8,000 ಮೀಟರ್‌ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರದ ವಿಶ್ವದ 14 ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿ ಎಂಟು ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿವೆ. ನೇಪಾಳವು 28 ಹಿಮನದಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇವು 6,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ನದಿಗಳು ಮತ್ತು ತೊರೆಗಳ ಮುಖ್ಯ ಮೂಲವಾಗಿದೆ.

ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ನೇಪಾಳದಾದ್ಯಂತ 5,358 ಸರೋವರಗಳು ಮತ್ತು 2,232 ಹಿಮನದಿಗಳಿವೆ. ನೇಪಾಳವು 6,000 ಮೀಟರ್‌ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ 1,310 ಶಿಖರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪರ್ವತಾರೋಹಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವಂತೆ, ಸ್ಥಳೀಯ ಪರಿಸರ, ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ, ಮಾಲಿನ್ಯ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಜ್ಯ ಹೊರ ಸೂಸುವಿಕೆ ಸವಾಲುಗಳು ಸಹ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ.

ಸಚಿವಾಲಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಸ್ತುತ ದರದಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನವು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಲೇ ಇದ್ದರೆ, ಈ ಶತಮಾನದೊಳಗೆ ಹಿಮ ಕರಗುವಿಕೆಯ ಶೇಕಡಾ 36 ರಷ್ಟು ಮತ್ತು ಇಂಗಾಲದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಶೇಕಡಾ 64 ರಷ್ಟು ಅಪಾಯವಿದೆ.

ಪರ್ವತಾರೋಹಣದ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ, ಪರ್ವತಾರೋಹಿಗಳು ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಗಮನ ನೀಡಲಿಲ್ಲ, ಇದು ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಂಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎಂದು ಸಚಿವಾಲಯ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ವಿಪರೀತ ಚಳಿಯಿಂದಾಗಿ, ಈ ಕಸವು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿದಿದೆ ಮತ್ತು ಇಂದಿಗೂ ಪರ್ವತಾರೋಹಿಗಳು ಕಸದ ಮೇಲೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಪರ್ವತವನ್ನು ಹತ್ತಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.