ಬೆಂಗಳೂರು: ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಉಚಿತ ಬಸ್ ಪ್ರಯಾಣ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆಯು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅಜೀಂ ಪ್ರೇಮ್‌ಜಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಅಧ್ಯಯನ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರದ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾದ ತಮೋಘ್ನಾ ಹಾಲ್ಡರ್ ಮತ್ತು ಅರ್ಜುನ್ ಜಯದೇವ್ ಅವರು ಬರೆದ "ಲಿಂಗ, ಕಲ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ಚಲನಶೀಲತೆ: ಬಿಎಂಟಿಸಿ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಮೇಲೆ ಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆಯ ಪರಿಣಾಮ" ಎಂಬ ವರದಿಯು ಗುರುವಾರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿದೆ.
ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಯೋಜನೆಯು "ನಗರ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಲಿಂಗ ಆಧಾರಿತ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು" ಮರುರೂಪಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನ ಹೇಳಿದೆ.
ಜೂನ್ 11, 2023 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆಯು ಆಡಳಿತಾರೂಢ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರ್ಕಾರದ ಚುನಾವಣಾ ಪೂರ್ವ ಭರವಸೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ ಒಂದು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ಅದನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು.
ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಕರ್ನಾಟಕದಾದ್ಯಂತ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಐಷಾರಾಮಿ ಅಲ್ಲದ ಸರ್ಕಾರಿ ಬಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಅತ್ಯಂತ ಜನನಿಬಿಡ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ, ಅದರಲ್ಲೂ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್(CBD) ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ, ಈಗ ಮಹಿಳೆಯರೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಜನವರಿ 2023 ಮತ್ತು ಜನವರಿ 2025ರ ನಡುವೆ ಬೆಂಗಳೂರು ಮಹಾನಗರ ಸಾರಿಗೆ ನಿಗಮದ ಬಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದ ಒಟ್ಟು 2.89 ಕೋಟಿ ಪ್ರಯಾಣಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾಗ, ಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ನಂತರ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಸಂಖ್ಯೆ 2.5 ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಂದಿನಿಂದ ಸರಾಸರಿ 60:40 ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಪುರುಷರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಇದು "ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ರಚನಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು" ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.
ಭೌಗೋಳಿಕ ಸಮಾನತೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಉತ್ತರ, ಪಶ್ಚಿಮ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣದ ಪ್ರಮಾಣವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಮೆಟ್ರೋ ಫೀಡರ್ ಕಾರಿಡಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಸವಾರರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಏರಿಕೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಪರ್ಪಲ್ ಲೈನ್ ಮೆಟ್ರೋ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ನಂತರ, ಕೆಲವು ಮಾರ್ಗಗಳು ಬಸ್‌ನಿಂದ ಮೆಟ್ರೋಗೆ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆ ಬಳಕೆದಾರರು ಶೂನ್ಯ ದರಗಳಿಂದಾಗಿ ಬಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಲೇ ಇದ್ದಾರೆ.
ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ "ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಎಸ್‌ಸಿ-ಎಸ್‌ಟಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ವಾರ್ಡ್‌ಗಳ ನಡುವೆ ಮಹಿಳಾ ಸವಾರರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲ. ಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆಯು ಜಾತಿ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಅನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ."
ಮಾರ್ಗ-ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಕೈಗೆಟುಕುವ ಬಸ್ ಸೇವೆಗಳು ಸಿಬಿಡಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಉತ್ತಮ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಯಾಣ ವಲಯಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿವೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಉದ್ಯೋಗ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.