ನವದೆಹಲಿ: ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಅಮರನಾಥ ಗುಹಾ ದೇಗುಲದ ಬಳಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಸಾವುಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಹ ವಿನಾಶಕ್ಕೆ ಅತಿಯಾದ ಮಳೆ ಕಾರಣವೇ ಹೊರತು, ಮೇಘಸ್ಫೋಟವಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾರತೀಯ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ (ಐಎಂಡಿ) ಶುಕ್ರವಾರ ಹೇಳಿದೆ.
ಹವಾಮಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಸಂಜೆ 4.30 ರಿಂದ 6.30 ರ ನಡುವೆ ದೇಗುಲದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ 31 ಮಿಮೀ ಮಳೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಮೋಡದ ಸ್ಫೋಟ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಳೆಯಾಗಿದೆ. ಅಮರನಾಥ ಗುಹೆ ದೇಗುಲದ ಸಮೀಪವಿರುವ ಪರ್ವತಗಳ ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಳೆಯಿಂದಾಗಿ ಹಠಾತ್ ಪ್ರವಾಹ ಉಂಟಾಗಬಹುದು" ಎಂದು ಐಎಂಡಿ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕ ಮೃತ್ಯುಂಜಯ್ ಮೊಹಾಪಾತ್ರ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಇಲಾಖೆ ಪ್ರಕಾರ, ಹವಾಮಾನ ಕೇಂದ್ರವು ಒಂದು ಗಂಟೆಯಲ್ಲಿ 100 ಮಿಮೀ ಮಳೆ ಬಂದರೆ ಇದನ್ನು ಮೇಘಸ್ಫೋಟ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಮರನಾಥ ಗುಹೆ ದೇಗುಲದ ಬಳಿ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಹವಾಮಾನ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪರ್ವತಗಳು ತಮ್ಮ ದುರ್ಗಮತೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಹವಾಮಾನ ನಿಗಾ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ.
ಇನ್ನು ನಿನ್ನೆ ಸಂಭವಿಸಿದ ಪ್ರವಾಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 16 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ದೇಗುಲದ ಸಮೀಪವಿರುವ ಟೆಂಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಅಡುಗೆಮನೆಗಳು ಶುಕ್ರವಾರ ಸಂಜೆ ಸುರಿದ ಮಳೆಯ ನಂತರ ನೀರಿನ ರಭಸದಿಂದ ಹರಿದು ಬಂದ ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಜಖಂಗೊಂಡಿವೆ. ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಳೀಕರಣಗೊಂಡ ಮೋಡವಾಗಿತ್ತು. ಅಂತಹ ಮಳೆ ಈ ವರ್ಷದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿಯೂ ಇಂತಹ ಘಟನೆಗಳು ಸಂಭವಿಸಿದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀನಗರದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹವಾಮಾನ ಕೇಂದ್ರದ ನಿರ್ದೇಶಕಿ ಸೋನಮ್ ಲೋಟಸ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಅಮರನಾಥ ಗುಹಾ ದೇಗುಲದ ಮೇಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಜೆ 5.30 ರಿಂದ 6.30 ರ ನಡುವೆ 28 ಮಿಮೀ ಮಳೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಐಎಂಡಿಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಯೊಬ್ಬರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹವಾಮಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮೇಘಸ್ಫೋಟಗಳನ್ನು ಊಹಿಸಲು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟಕರವೆಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಏಕೆಂದರೆ ನೌಕಾಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಅವು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಮತ್ತು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ. ಕ್ಲೌಡ್‌ಬರ್ಸ್ಟ್ ಪೀಡಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ದಟ್ಟವಾದ ರೇಡಾರ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಅಥವಾ ಅಂತಹ ಘಟನೆಗಳ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಒಬ್ಬರು ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಹವಾಮಾನ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.