ವಂಚನೆಗೆ ಕಡಿವಾಣ: ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲಕ್ಕೆ ಮಾನದಂಡ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಆರ್‌ಬಿಐ

ನವದೆಹಲಿ: ಲೋನ್ ಆ್ಯಪ್ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿನ ವಂಚನೆಗೆ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಹಂತದ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ.

ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೆಂಡಿಂಗ್‌ಗೆ ಆನ್ ಲೈನ್ ಅಥವಾ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾಧಕ-ಬಾಧಕ, ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ನಿಯಮಾವಳಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು RBI ಜನವರಿ 2021 ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಪಡೆಯೊಂದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತ್ತು. ನವೆಂಬರ್ 2021 ರಲ್ಲಿ ಈ ಕಾರ್ಯಪಡೆಯು ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲ ನೀಡುವವರಿಗೆ ಅನ್ವಯವಾಗುವಂತೆ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿತ್ತು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವನ್ನು ಈಗ RBI ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ್ದು, ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿ, ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ವಂಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಇಂದು (ಆಗಸ್ಟ್ 10) ಕೆಲ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. 

ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಲ ವಿತರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಮರುಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಸಾಲಗಾರನ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್​ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಘಟಕದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಮಧ್ಯವರ್ತಿ (ಪಾಸ್-ಥ್ರೂ) ಅಥವಾ ಸಾಲ ನೀಡುವ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರ (LSP-lending service provider) ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಮೂರನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಖಾತೆ ಇಲ್ಲದೆ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಬೇಕು ಎಂದು RBI ಹೇಳಿದೆ.

ಅಂತೆಯೇ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಮಧ್ಯವರ್ತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ LSP ಗಳಿಗೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಯಾವುದೇ ಶುಲ್ಕಗಳು ಅಥವಾ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಘಟಕದಿಂದ ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಲಗಾರರಿಂದ ಅಲ್ಲ. ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲ ನೀಡುವ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು (digital lending apps) ನೋಡಲ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಮಾಲೋಚಿಸಿ, ಪರಿಶೀಲನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಬೇಕು. ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೆಂಡಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸ್ವಯಂ-ನಿಯಂತ್ರಕ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಹ ಇದು ಸೂಚಿಸಿದೆ. ಆರ್‌ಬಿಐ ಕೆಲವು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಸಾರಾಸಗಟಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ್ದು, ಕೆಲವನ್ನು ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಧ್ಯಯನದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಆರ್‌ಬಿಐ ತನ್ನ ಪ್ರಕಟಣೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಮತ್ತೆ ರೆಪೋ ದರ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ ಆರ್ ಬಿಐ, ಇದು 2019 ರಿಂದಲೇ ಗರಿಷ್ಠ ಏರಿಕೆ; ಹಣದುಬ್ಬರದ ಆತಂಕ!

ಕಾರ್ಯಪಡೆಯ ಕೆಲವು ಶಿಫಾರಸುಗಳು ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತು ಶಾಸಕಾಂಗ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಇತರ ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದೂ RBI ಹೇಳಿದೆ.

ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲ ನೀಡುವವರನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಮೊದಲನೆಯದು, ಆರ್‌ಬಿಐನಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುವ ಮತ್ತು ಸಾಲ ನೀಡುವ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಾದ ಬ್ಯಾಂಕ್​ ಘಟಕಗಳು. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಇತರ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಅಥವಾ ನಿಯಂತ್ರಕ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಸಾಲ ನೀಡಲು ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಘಟಕಗಳು. ಆದರೆ ಅವು RBI ನಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ಮತ್ತು ಮೂರನೇ ವರ್ಗವು, ಯಾವುದೇ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಅಥವಾ ನಿಯಂತ್ರಕ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹೊರಗೆ ಸಾಲ ನೀಡುವ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ಇತರ ಮಾನದಂಡಗಳಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ಸಾಲದ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವ ಮೊದಲು ಸಾಲಗಾರನಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು (ಕೆಎಫ್‌ಎಸ್ Key Fact Statement- KFS) ಒದಗಿಸಬೇಕು. ಘಟಕಗಳು ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೋನ್‌ಗಳ ಎಲ್ಲಾ-ಅಂತರ್ಗತ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ವಾರ್ಷಿಕ ಶೇಕಡಾವಾರು ದರ (Annual Percentage Rate -APR) ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಬೇಕು. ಅದು ಕೆಎಫ್‌ಎಸ್ -KFS ನ ಭಾಗವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಸಾಲಗಾರನ ಸ್ಪಷ್ಟ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಲ್ಲದೆ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು RBI ಹೇಳಿದೆ. 

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: NRI ಗಳು ಭಾರತ್ ಬಿಲ್ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮೂಲಕ ಯಾವುದೇ ಬಿಲ್‌ ಪಾವತಿಸಬಹುದು: ಆರ್ ಬಿಐ

ಕೂಲಿಂಗ್-ಆಫ್ ಅಥವಾ ಲುಕ್-ಅಪ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಲಗಾರರು ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೋನ್‌ಗಳಿಂದ ನಿರ್ಗಮಿಸಬಹುದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣಾನುಸಾರ ಎಪಿಆರ್ ಅನ್ನು ಯಾವುದೇ ದಂಡವಿಲ್ಲದೆ ಪಾವತಿಸುವ ಮೂಲಕ ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೋನ್‌ಗಳಿಂದ ನಿರ್ಗಮಿಸಬಹುದು. ಸಾಲದ ಒಪ್ಪಂದದ ಭಾಗವಾಗಿ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಲಗಾರನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ದೂರನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿತ ಘಟಕವು 30 ದಿನಗಳ ನಿಗದಿತ ಅವಧಿಯೊಳಗೆ ಪರಿಹರಿಸದಿದ್ದರೆ ಅವನು/ಅವಳು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ – ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಒಂಬುಡ್ಸ್‌ಮನ್ (Ombudsman) ಸ್ಕೀಮ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.